Cơn ác mộng Mỹ [3]

7

Tiếp theo các phần III

Phần thứ 3

Không người nào trong giới lãnh đạo đảng Cộng Hòa, kể cả những người cạnh tranh với Trump trong quá trình đề cử của đảng, đối phó với một gánh xiếc và sự thô tục diễn ra trong khúc dạo đầu của cuộc bầu cử tổng thống vào năm 2016. Các đối thủ Dân Chủ cũng không bận tâm nhiều về Trump. Tuy nhân vật nổi tiếng đến từ New York đã dẫn đầu trong các cuộc thăm dò trước đây, những người Cộng Hòa vẫn chờ kết quả cuối cùng. Họ đã từng trải qua trường hợp giống như vậy trong hai cuộc bầu cử trước. Năm 2008 cựu thị trưởng New York Rudi Giulian và mục sư Mike Huckabee đã sớm dẫn đầu trong cuộc chạy đua. Năm 2012, Michele Bachmann, dân biểu bang Minnesota, dẫn đầu ngay từ lúc khởi đầu chiến dịch đề cử, sau đó đến lượt Herman Kenn, giám đốc một chuỗi cửa hàng Pizza.

Nhưng không ai trong những người này đeo đuổi được đến cuối cuộc đua. Khi theo dõi các cuộc bầu cử Mỹ, người ta phải kiên nhẫn chờ đợi cho đến lúc các ứng cử viên nổi bật xuất hiện. Khi Trump phát động chiến dịch tranh cử với những lời lẽ xúc phạm đến người Mexico và chỉ trích một số đồng minh của Hoa Kỳ, nhiều người tin rằng chiến dịch đã kết thúc trước khi nó bắt đầu. Nhưng họ đã lầm. Sau nhiều tháng, Trump vẫn giữ vị trí đầu bảng trong các cuộc thăm dò. Càng lúc càng cho thấy một số lớn các cử tri Cộng Hòa hoàn toàn không đồng ý với hướng chiến lược mà đảng đã vạch ra sau cuộc bầu cử năm 2012. Họ không muốn cải cách luật nhập cư. Ngược lại, họ muốn xiết chặt thêm lãnh vực này. Họ thích lối nói thẳng thừng của Trump. Cuối cùng, cũng đã có một người nói ra những gì họ ấm ức trong lòng và “nói cái nó vốn là như vậy”.

Tất nhiên Trump không nói đến cái thực sự phải là như vậy. Ông nói dối và nói dối mọi lúc. Một số lời nói dối nghiêm trọng hơn những lời nói dối khác. Tôi chọn ra đây một số tuyên bố dối gạt điển hình vì chúng dẫn đến phạm trù rộng hơn: tổng thống Mỹ đang cố gắng làm suy yếu các thể chế trung lập trong xã hội khi chúng chống lại cách diễn giải của ông về sự thật.

Ngày 25 tháng Năm 2016: Trump nói một vụ kiện chống ông lẽ ra phải bị hủy bỏ nhưng thẩm phán là người “ghét Trump “ và có cái tên nghe như dân Mỹ La tinh. (Cách diễn giải này đã làm những người ủng hộ ông nghi ngờ sự trung lập của cơ quan tư pháp, một đệ tam nhân đưa ra những quyết định dựa trên cơ sở luật pháp chứ không trên quan điểm chính trị).

Ngày 28 tháng Mười Một 2016: Trong một tweet, Trump quả quyết là cả triệu người không có quyền đầu phiếu đã bỏ phiếu cho Hillery Clinton. ( Cách diễn giải này đã làm suy giảm niềm tin vào hệ thống bầu cử và cho Trump cơ hội không công nhận kết quả bầu cử trong tương lai).

Ngày 17 tháng Hai 2017: Trong một tweet, tổng thống viết rằng “Fake News Media” ( ông nêu tên nhiều hãng truyền thông ) là kẻ thù của dân tộc Mỹ. ( Một quả quyết được ông thường xuyên nhắc lại, đã chôn vùi ý niệm phổ quát về sự thật của người Mỹ).
Ngày 4 tháng Ba 2017: Trump quả quyết nhiều lần là Obama theo dõi và nghe lén điện thoại của người Cộng Hòa trong chiến dịch vận động bầu cử 2016. ( Cáo buộc này liệt Obama vào loại người như Nixon, nhân vật phản diện lớn nhất ở Nhà Trắng và mô tả Hoa Kỳ như là một nước có nền cộng hòa chuối ( banana republic ), nơi tổng thống có thể dùng bộ máy quan liêu để chống lại các đối thủ chính trị).

Ngày 23 tháng Năm 2018: Tổng thống cáo buộc FBI đã âm mưu toa rập với hệ thống quan liêu và tình báo Mỹ gọi là “The deep state”, và cài đặt gián điệp vào chiến dịch tranh cử của ông năm 2016. (Cáo buộc trầm trọng này đã gây tổn thương cho Cục Điều Tra Liên Bang cao nhất và toàn thể guồng máy tình báo Hoa Kỳ).

Ngày 4 tháng Sáu 2018: Tổng thống công bố trên Twitter việc bổ nhiệm Robert Mueller làm công tố viên đặc biệt là trái với hiến pháp. ( Một trong những lời khẳng định nhằm hủy hoại uy tín của nền tư pháp quốc gia. Trump mô tả cuộc điều tra hợp pháp như một cuộc săn lùng phù thủy mang động cơ chính trị mặc dù Mueller đã từng làm FBI sếp dưới thời tổng thống George W. Bush và giờ đây được các viên chức Cộng Hòa bổ nhiệm.

Trump không chỉ không đồng ý với những người khác mà ông còn gán ghép họ có tâm ý ác độc: truyền thông dối trá, tòa án không công bằng, cảnh sát bị những ngưởi Dân Chủ xâm nhập. Theo tổng thống, hệ thống bầu cử đã bị vi phạm, chưa kể đến chuyện gần như toàn bộ thế giới tình báo đang làm việc chống đối lại ông bằng những trò bẩn thỉu như gián điệp và nghe lén.

Tổng quan trên chỉ sơ lược nêu ra một vài lời dối trá của Trump. Theo Politifact, từ lúc ra ứng cử cho đến mùa xuân 2018, Trump đã có 83 lời nói dối hoàn toàn điên rồ. Obama trong suốt 8 năm làm tổng thống chỉ nói tương tự như vậy 9 lần. Nếu người ta dẫn ra những lời nói dối thông thường hay chỉ đúng nửa sự thật, ông đã phạm tội hơn 300 lần.

Đôi lúc những lời dối trá của Trump làm người ta nhớ đến các sự kiện trong cuốn tiểu thuyết 1984 của George Orwell, mô tả một nhà nước khủng bố toàn trị đã thay đổi ý nghĩa của từ ngữ như thế nào. Cũng tương tự, chữ “ hàng rào biên giới” mang một ý nghĩa mới trong thời của Trump. Tháng Tư năm 2018, tờ báo Dallas Morning News loan tin cơ quan chuyên trách về vấn đề di dân đang cho sửa chữa hàng rào biên giới dài ba dặm gần thành phố El Paso Texas. Chính quyền Bush đã xây dựng hàng rào này và chính quyền Obama bảo trì nó. Hàng rào mới thay hàng rào cũ và sẽ “rất giống” hàng rào cũ nhưng cao hơn một chút. Tuy vậy chính quyền Trump gọi tên hàng rào là bức tường. Kirstjent Nielsen, bộ trưởng an ninh nội địa nói với tờ báo rằng: “Đối với chúng tôi, đây là bức tường. Nếu bức tường đã có từ trước phải được thay thề thì bây giờ nó được thay thế bằng một bức tường mới. Đây là bức tường biên giới của Trump”. Theo giải thích của Nielsen, đó không chỉ là hàng rào biên giới cao hơn được biến thành bức tường, nhưng là hàng rào cũ thấp hơn. Tất cả giờ đây là bức tường. Nếu cứ lập lại nhiều lần hai chữ “bức tường”, có thể chính chúng ta cũng tin vào điều đó.

Tôi không nghĩ mục đích chính của Trump là dành độc quyền về sự thật bằng những lời dối trá. Bởi lẽ mặc dù khái niệm chung về sự thật rõ ràng đang bị tấn công, vẫn có nhiều ý kiến phản đối khi tổng thống sai. Tuy nhiên Trump không cần xác định điều gì là đúng. Ông chỉ cần chắc chắn là không ai làm việc đó. Ezra Klein, nhà bình luận theo chủ nghĩa tự do, giải thích như sau: “ Cố vấn báo chí Kellyanne Conway và các đồng nghiệp hiểu rõ là nếu mục đích chỉ để khích động phe cánh thì bạn không cần phải thắng cuộc tranh luận. Bạn chỉ cần đưa ra đề tài thảo luận, để phe cánh của bạn có cái gì để nói và tin vào”. Do đó, dù có thể dễ dàng chứng minh Trump sai cũng chẳng ích lợi gì bởi lẽ vấn đề không ở chỗ phải truy tìm sự thật mà là tạo cơ hội cho những người ủng hộ ông có cái gì để nói khi phe Dân Chủ đưa ra cáo buộc. Cho đến khi nào Trump còn có thể cung cấp cho phe cánh của ông những đề tài tranh luận, dù sai lệch đến mức độ nào, ông vẫn làm. Điều quan trọng đối với Trump là tiếp tục lật đổ truyền thông. Khi những lời dối trá của ông gây ra các cuộc tranh luận, ông đổ tội cho giới truyền thông, giúp những lập luận yếu kém tồn tại. Cách làm này có hiệu quả. Trong một cuộc thăm dò vào mùa hè 2018, chỉ 11% những người tuyên bố ủng hộ Trump tin vào “mainstream media”. Một cuộc thăm dò khác cũng cùng thời gian đó cho thấy một nửa số người Cộng Hòa có cùng quan điểm “truyền thông là kẻ thù của nhân dân”.

Như chúng ta đã thấy trong quyển sách này, Trump không phải là người duy nhất thuộc cánh hữu Mỹ tấn công truyền thông. Trái lại, đây là truyền thống kiêu hãnh của người Cộng Hòa. Khác biệt là vị tổng thống hiện nay giỏi về mặt này hơn các vị tiền nhiệm. Chuyện này cũng chẳng thành vấn đề đối với đảng Cộng Hòa. Mặc dù Trump đang điều hành một chính quyền hỗn loạn nhất trong lịch sử nước Mỹ, sự ủng hộ của các cử tri Cộng Hòa vẫn không giảm dưới 80% kể từ ngày ông nhậm chức vào năm 2017. Điều này cho thấy cái tài của ông trong cách diễn giải riêng về sự thật và phổ biến nó đến các cử tri thông qua phe cánh của mình. Điều trớ trêu là nội các trong chính phủ Trump, phía sau bức tường của Nhà Trắng, lại rất cởi mở với báo chí. Hadas Gold, nhà báo của tờ trực tuyến Politico, chuyên về đề tài Trump trong nhiều năm, nhân chuyến thăm Na Uy vào tháng Năm 2018, đã kể chuyện về một bộ máy hành chính sẵn lòng tham gia các cuộc phỏng vấn dài với những tập đoàn truyền thông mà Trump gọi là “fake news”. Gold gọi chiến lược của Trump là “cuộc chiến giả chống tin tức giả”( The fake war on fake news). Trong một bài báo viết về giai đoạn đầu trong nhiệm kỳ của Trump ở Nhà Trắng, Gold đã thuật lại chuyện các nhà báo được đối xử như thế nào:

Khi không sôi sục trên Twitter hay lên diễn đàn nói chuyện với cử tri, tổng thống tổ chức những buổi họp báo rất thân mật. So với cách đối xử của các nhân viên đối với nhà báo, ông thường đối xử với báo chí tốt hơn nhiều. Khi Steve Bannon, cựu chiến lược gia trưởng, không đi lòng vòng, gọi truyền thông là “đảng đối lập”, ông vui vẻ gửi đến báo chí những tờ giấy khen ngợi vì họ đã viết được những bài hay. Và khi Sean Spencer, cựu phát ngôn viên kiêm thư ký báo chí, không họp báo, ông thường tìm cách duy trì và tạo mối quan hệ tốt với báo chí.

Bài báo của Gold cho thấy rõ việc Trump công kích báo chí thực ra chỉ là màn kịch, một lễ hội hóa trang. Ông công kích một ngành công nghệ mà ông vốn được hưởng lợi do có những mối quan hệ tốt. Ít nhất trong những trường hợp nhất định.

Sylvi Listhaug đã từng ví chính trường Na Uy như một nhà trẻ nhưng, như thường lệ, Hoa Kỳ bỏ xa cái nước Na Uy nhỏ bé một quãng đường dài. Biệt danh Trump đặt cho các đối thủ chính trị là bức minh họa cho thấy nét nhà trẻ đặc trưng trong chính trường Mỹ ở mức độ lớn hơn nhiều. Trong vài năm qua, Trump đã gọi các đối thủ chính trị bằng những cái tên như: Crazy Joe Biden (cựu phó tống thống Mỹ Joe Biden), Pocahontas Warren (thượng nghị sĩ Elizabeth Warren), Fake Tears Schumer(lãnh đạo thiểu số tại Thượng Viện Chuck Schumer), Al Frankenstein( cựu thương nghị sĩ Al Franken) và Leakin’ James Comey (cựu giám đốc FBI James Comey).

Chúng ta có thể chọn một cái tên đặt cho Trump vì nó không ngoài sự tưởng tượng. Một vài cái tên rất hợp với ông. Tuy vậy trò công kích cá nhân trẻ con của tổng thống đã làm dư luận không còn để tâm đến những mặt rất yếu kém của ông, cụ thể là trong cuộc thảo luận chi tiết về chính trị. Khi người ta muốn biết quan điểm của ông về Brexit, ông đã dùng hết 10’ để nói về những bất động sản của mình ở Scotland và chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2016. Câu trả lời gần câu hỏi nhất là: “Brexit is Brexit”. Nguyên tắc cơ bản của ông là: câu trả lời hàng hai, những câu chuyện không thích hợp, những tuyên bố sai lệch và khoa trương. Năm 2016, Trump đưa ra đề xuất cụ thể nhằm loại bỏ đường lối chính trị của Obama trong một chiến dịch chính trị được tổ chức gần như hoàn hảo.

Việc Trump công kích đối thủ rất giống những gì ông làm trong chương trình truyền hình thực tế của ông: The Apprentice. Kịch tính làm lu mờ tất cả những thứ khác. Khi ghét ai, người ta dễ bác bỏ lập luận của người đó. Bạn không cần phải nghe Hillary nói vì bà ta là kẻ lừa đảo đáng bị tống vào tù. Trump đã theo chủ trương của Andrew Breibart và Roger Ailes, chủ tịch kênh Fox News: quần chúng không muốn nghe chuyện chính trị. Họ muốn xem kịch. Họ không thấy hào hứng với các kế hoạch chống nạn nghèo đói của trẻ em. Họ muốn xem các trận đấu quyền anh, để hò hét ủng hộ người mình thích và chê bai người họ không thích. Cách tiếp cận này như sợi chỉ đỏ chạy suốt chiến dịch bầu cử và trong thời gian Trump làm tổng thống. Ông luôn có một kẻ thù để châm biếm và công kích chống lại. Trong cuộc tranh cử, kẻ thù là các ứng cử viên cộng hoà trong quá trình đề cử đồng thời là Hillary Clinton và Obama. Trump còn tweet cả phim video (đã được chỉnh sửa) chiếu ông dùng vũ lực tấn công kênh TV-CNN trong một pha đô vật. Với tư cách là tổng thống, ông đấu võ mồm với nhiều “kẻ thù” khác nhau trong một danh sách dài như vô tận:

Các kênh truyền thông như CNN, NBC, Washington Post và The New York Times.

Các nhà báo như Joe Scarboraugh, Mika Brzezinski, Jonah Goldberg, Arianna Huffington, Lawrence O’Donnell, Chuck Todd, Anderson Cooper và nhiều người khác nữa.

Các nhà kinh doanh như Mark Cuban và nhiều thương hiệu như Giải bóng đá bầu dục quốc gia NFL, kênh thể thao ESPN và chuỗi cửa hàng thể thao Nike.

Các nguyên thủ nước ngoài như thủ tướng Canada Justin Trudeau, tổng thống Mexico Enrique Pena Nieto, nhà độc tài Bắc Hàn Kim Jong-Un( lần trước ) và chủ tịch Liên Minh Châu Âu Jean Claude Juncker.

Các nghệ sĩ và ngôi sao điện ảnh như Cher, Maryl Streep, George Clooney và Arnold Schwarzenegger.

Các cựu lãnh đạo cơ quan tình báo như cựu giám đốc FBI James Comey, phó giám đốc FBI Andrew McCable, cựu giám đốc cơ quan tình báo James Clapper và cựu CIA sếp John Brennan.
Thượng nghị sĩ John McCain, Elizabeth Warren, Chuck Schumer, Jeff Flake va Bob Corker.

Hầu như không ngày nào các tờ báo không đăng tải trên trang nhất các tuyên bố tào lao hay những trò kịch tính hoặc những hành động gây sốc của Trump. Chúng ta bị nhốt trong cái vòng luẩn quẩn do việc truyền thông chạy theo tiền đề của Trump. Người ta hiếm khi nói đến những thay đổi chính trị ông đang thực hiện sau bức màn sân khấu ở Mỹ. Trong bộ phim thực tế toàn cầu, mỗi tập lại có cái mới và cuối cùng chúng ta chìm trong từng sự kiện đơn lẻ và mất đi sự hiểu biết về tổng thể bức tranh. Đồng thời tổng thống khích động những người ủng hộ mình, họ luôn sẵn sàng nổi loạn trong cuộc xung đột sắp tới. Và cứ mỗi tập trong bộ phim, nước Mỹ lại phân cực và chia rẽ hơn.

Tổng thống của tất cả mọi người?

Vào lúc 2 giờ 49’ tại Mỹ, đêm ngày 8 tháng Mười Một 2016, một Donald Trump tự tin bước ra thông báo là Hillary Clinton đã điện thoại và chúc mừng chiến thắng của ông. Vị tổng thống tân cử cảm ơn cuộc tranh cử sôi nổi của bà, ca ngợi bà đã phục vụ lâu dài và trung thành với đất nước. Ông kêu gọi đảng Cộng Hòa, Dân chủ và các cử tri độc lập đến với nhau như một dân tộc thống nhất, đồng thời hứa sẽ trở thành tổng thống của tất cả mọi người Mỹ. Nhưng Donald Trump không có ý định giữ lời hứa này. Ngay sau khi nhậm chức, vài tháng sau, tân tổng thống bắt đầu nỗ lực thực hiện những gì đã hứa trong cuộc bầu cử và chôn vùi các thành quả để lại của Obama – bất kể hậu quả. Chẳng có gì phải ngạc nhiên khi một tổng thống Cộng Hoà muốn thực thi chính sách của người Cộng Hoà. Nhưng trong giai đoạn này, Trump muốn các đề xuất được thông qua càng nhiều càng tốt, không cần ý kiến của các đối thủ chính trị. Đối thoại chính trị đã được thay thế bằng độc thoại chính trị. Ngay trong năm 2017, ông đã đưa ra khẩu hiệu dành cho cuộc bầu cử sắp tới vào năm 2020: “Promises made, promises kept”.
Một trong những lời hứa là hủy bỏ cải cách y tế của Obamacare.

Như tôi đã đề cập đến, cải cách y tế trước đây chỉ được đảng Dân Chủ bỏ phiếu thông qua. Nó giúp cho hàng triệu người Mỹ được hưởng bảo hiểm xã hội. Cải cách, nếu có thiếu sót, có thể được cải thiện thông qua thỏa hiệp giữa đôi bên. Trump đã chọn giải pháp bóp nghẹt luật pháp thay vì tìm cách đối thoại với đảng Dân Chủ. Trước tiên, bộ máy hành chính của Trump ngừng quảng bá cải cách y tế của Obama. Sau đó chính quyền ngừng xử phạt những người không trả tiền phạt vì không đóng lệ phí bảo hiểm (lệ phí là một phần tài chính dùng để hỗ trợ chương trình cải tổ). Cuối cùng Trump từ chối trợ cấp cho các công ty bảo hiểm nhận khách hàng có rủi ro cao về sức khoẻ. Hậu quả là không ai biết được thị trường bảo hiểm sẽ diễn tiến như thế nào trong tương lai và hàng chục triệu người đang phải đối mặt với những tháng ngày bấp bênh trước mắt. Về lâu dài, cải cách y tế có khả năng sụp đổ.

Một biện pháp khác là cuộc chiến tranh thương mại. Ông khởi động cuộc chiến để chứng tỏ với các cử tri cốt lõi đang sống trong “Vành Đai Rỉ Sét” ( Rust Belt ) rằng ông quan tâm đến các khu vực công nghiệp đang thoi thóp ở Mỹ. Tổng thống đã đưa ra mức thuế cao hơn, đánh vào nhôm và thép nhập khẩu. Mục tiêu chính là Trung Quốc, nhưng cả Canada và EU cũng nẳm trong tầm nhắm. Cả hai đều là những quốc gia đồng minh, cùng phản ứng trước việc tăng thuế và nói rằng binh lính của họ đã chiến đấu và chết cùng với quân đội Mỹ tại Irak và Afganistan. Một biện pháp mang tính xây dựng cao dành cho “Rust Belt” là tăng cường huấn luyện kỹ năng cho những người lao động trong các khu vực đang hấp hối. Tuy vậy việc đòi hỏi phải có thời gian lâu và nỗ lực lớn. Trump đã sớm có lựa chọn mới để giành chiến thắng. Vấn đề đối với việc sửa đổi thuế quan là người tiêu dùng Mỹ có thể phải trả gíá cho những biện pháp này. Khi các nhà sản xuất lệ thuộc vào thép nhôm nhập khẩu để sản xuất, họ phải tăng giá sản phẩm. Các công ty dựa vào hàng nhập khẩu giá rẻ để sản xuất những mặt hàng khác sẽ mệt mỏi. Trump đã làm vừa lòng các cử tri nòng cốt của mình nhưng trừng phạt các cử tri khác và các công ty. Điều này tốt cho cơ hội tái đắc cử của ông nhưng không tốt cho nước Mỹ.

Đối với những người ủng hộ Trump, ông là người lãnh đạo nổi bật nhất trong cuộc chiến văn hóa đang diễn ra ở Hoa Kỳ. Ông tận hưởng các thuận lợi có được đến từ những cơn thịnh nộ của người da trắng, các cử tri theo đạo Tin Lành. Họ sợ sự thay đổi về nhân khẩu học đang diễn ra trong nước. Trump tuyên bố đó là sự xung đột giữa những “người tốt”, những người đang bảo vệ cảnh sát, truyền thống Mỹ và lá cờ Mỹ với cánh tả, những kẻ không thèm đếm xỉa tới các giá trị đó. Tổng thống tuyên bố mình là người biện hộ chính thức cho tất cả những gì trong mắt ông là văn hóa và giá trị thực sự của nước Mỹ. Các cử tri Cộng Hòa ưa thích lối giải thích vấn đề của ông. Đó là những thứ họ quan tâm nhất và cũng vì vậy ông chỉ là tổng thống của những người Cộng Hòa – không phải là tổng thống của toàn dân.

Trump không là người duy nhất có tội trong sự phân hóa chính trị ở Mỹ. Như quyển sách này đã vạch ra, sự phân cực là hậu quả của các quá trình diễn ra trong nhiều thập niên: việc phân loại cử tri, quyền lực của các nhóm lợi ích, môi trường hợp tác chính trị bị đầu độc, việc quyên góp tiền, sự xuất hiện của mạng truyền thông không chính thức, tổng thống tự tung tự tác và những biến cố lớn. Donald Trump rất giỏi trong việc khai thác các cơ chế này, biến chúng thành lợi thế của mình và nhúng tay đóng góp rất lớn vào việc chia cách. Ông đã làm điều đó bằng cách phá vỡ khái niệm chung về sự thật mà người Mỹ hướng đến. Ông đã tàn bạo hóa chính trị hơn nữa bằng cách liên tục tấn công cá nhân và khẩu chiến với các đối thủ. Từ vai trò chiến binh văn hóa đại diện cho các cử tri Cộng Hòa, ông trở thành tổng thống độc đảng của nước Mỹ.
Vẫn còn sớm để chúng ta thấy được những hậu quả lâu dài do hành vi của Trump để lại. Giữa nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của Trump, Hoa Kỳ bị phân cực hơn bao giờ hết và rất ít hy vọng tình trạng này sẽ được cải thiện. Ngược lại, nếu đảng Dân Chủ giành được đa số trong một hay cả hai viện trong cuộc bầu cử Quốc Hội năm 2018, mặt trận sẽ nổ lớn hơn nữa. Tuy vậy lời hùng biện của Trump không phải là điều đáng lo ngại duy nhất về nước Mỹ ngày nay. Tại các trường đại học, đã xảy ra trận chiến định nghĩa ai là người có quyền nói và nói ở vũ đài nào. Đây là triệu chứng cho thấy chính trị bây giờ chủ yếu mang bản sắc cá nhân, khiến người Mỹ căm ghét và xa lánh hơn nữa.

Nguyên tác: Det amerikanske marerittet (Thor Steinhovden). Chương 3: Donald Trump

Người dịch: Hoàng Thúy Ngữ

7 BÌNH LUẬN

  1. Năm 1971, Cộng Hòa Nixon – Kisssinger cam kết với Mao trạch Đông – Chu ân Lai rằng “Hoa Kỳ sẽ triệt thoái toàn thể quân lực ra khỏi Việt Nam và sẽ không bao giờ trở lại nếu có những điều khoản về ngừng bắn và trao trả tù binh trong Hiệp Định Paris “. Năm 1975, Quốc Hội – phe đa số là Dân Chủ- cắt hẳn viện trợ cho Việt Nam Cộng Hòa. Và cuối cùng là vào ngày 23 tháng Tư,năm 75, tại trường đại học Tulane ở New Orleans, tổng thống Cộng Hòa Ford lên tiếng kêu gọi dân chúng Mỹ hãy đưa Chiến Tranh Việt Nam lui vào dĩ vãng, hãy quên đi quá khứ và nhìn về tương lai.

    Lịch sử – tháo chạy – nay lại lập lại lần nữa, nhưng ở Syria và bởi “Make America Great Again ” Donald Trump. Ngày 31/12/18, Trump tuyên bố ra lệnh rút quân ra khỏi Syria.

    Bộ trưởng Quốc Phòng Jim Mattis phản đối, liền bị sa thải. Báo chí thuật lại rằng những viên chức của bộ Quốc Phòng bình luận rằng sau khi Mỹ bỏ đi thì không những lực lượng khủng bố ISIS hiện vẫn còn đang mạnh và chế độ độc tài Assad – do Nga sô Putin hậu thuẫn – vẫn còn trụ trì, mà người Kurds – vốn được Mỹ giúp đỡ và viện trơ6 vũ khí – ở Syria sẽ bị ISIS và Thổ Nhĩ Kỳ sát hại tàn khốc.

    Thượng nghị sĩ Cộng Hòa Marco Rubio phát biểu rằng quyết định rút quân khỏi Syria là một lỗi lầm nghiệm trọng và gây nguy hại cho nền an ninh của Hoa kỳ. Thượng nghị sĩ Cộng Hòa Lindsey Graham tuyên bố quyết định của Trump làm cho danh dự của nước Mỹ bị ô uế.

    Khác với tình hình năm 1975 ở Việt nam , lần này các nhà lập pháp Cộng hòa ở Thượng Viện lập tức phản ứng dữ dôi. Tuyên cáo của Thượng Viện phản đối quyết định tháo chạy của Trump được đa số thượng nghị sĩ của cả hai Đảng chấp thuận với đa số phiếu áp đảo 68- 23 – dù không mang sức mạnh luật pháp hay ngăn cản được Trump.

    Trump cũng khoe khoang rằng bọn khủng bố ISIS đã bị đánh bại trong nhiệm kỳ của Trump. Thế nhưng viên tướng Mỹ Joseph Votel – chỉ huy cuộc chiến chống lại ISIS hôm 15 tháng Hai đã công khai lên tiếng cho biết ông không đồng ý với lệnh rút quân Mỹ ra khỏi Syria. Ông cho biết hiện nay lực lượng ISIS chưa bị tiêu diệt. Và rằng ông không hề được tham khảo ý kiến trước khi Trump ra lệnh rút quân như thế. Tướng Votel tuyên bố: “Tôi sẽ không gợi ý rút quân như thế này vào thời điểm này, thực tình mà nói, tôi sẽ không đề nghị như thế đâu, nhóm ISIS vẫn còn lực lượng lãnh đạo, vẫn còn nhiều tay súng, vẫn còn tài nguyên và trụ sở, vì thế chúng ta vẫn còn phải gây áp lực đối với chúng”.

  2. Sau cuộc bầu cử năm 2016, Trump lớn tiếng càu nhàu – nhưng chẳng đưa ra được chứng cớ – rằng sở dĩ Hillary được hơn Trump 3 triệu phiếu popular vote là vì đã có hàng triệu triệu là phiếu bất hợp pháp. Rồi vào năm 2017, Trump cho thành lập một ủy ban điều tra. Thế nhưng hoạt động được khoảng nửa năm thì đóng cửa.

    Đại học Loyola xem xét lại cả tỷ những lá phiếu trong nhiều năm trong quá khứ , nhưng chỉ tìm thấy có 31 lá phiếu gian lận. Còn đại học Arizona chỉ tìm thấy vỏn vẹn có 10 lá phiếu gian lận trong muôn vàn lá phiếu trong cả một thập niên vừa qua.

  3. TT Trump vốn có biệt tài tạo cơ hội. Những màn cắn cấu nhau giữa ông và truyền thông Mỹ xét ra vẫn chưa có ai làm hại ai, từ uy tín cho đến tài chánh. Không những thế, phải nói rằng, những màn cắn cấu này làm cho hai đấu thủ cùng có lợi, nếu không muốn nói là cả hai đều thắng lớn!

    – Những màn đấu võ mồm giữa Ô Trump và truyền thông Mỹ, điển hình là CNN, đã khích động lòng hiếu kỳ của quần chúng Mỹ, làm họ phải năng theo dõi những phát biểu mới nhất của TT Trump và những đáp trả của truyền thông Mỹ. Thường thì sự đấu khẩu qua lại giữa hai bên nghe rất dao to búa lớn nên càng tăng lòng hiếu kỳ, tăng số người xem, nghĩa là đài có lý do để tăng giá tiền quảng cáo. Chúng ta dư biết, các đài truyền hình sống nhờ vào tiền quảng cáo. Đài càng bình luận, đấu khấu gay cấn với TT thì càng moi thêm tiền quảng cáo mà uy tín họ thì không hề mất vì DÁM ĐƯƠNG ĐẦU CHẤT VẤN TỔNG THỐNG CỦA MỘT NƯỚC QUYỀN LỰC NHẤT THẾ GIỚI!
    – TT Trump cũng dư biết giới truyền thông không do ai bầu lên, nhưng có quyền lực đáng kể vì tiếng nói của họ được nghe đến nhiều nhất. Được thứ quyền lực này, truyền thông Mỹ không tránh khỏi những chuyện lộng hành quá đáng. Chiến tranh VN là một thí dụ điển hình. Những gì xảy ra trong chiến tranh VN đã bị bọn này bóp méo, xuyên tạc, phóng đại, không ít thì nhiều cũng làm dư luận chao đảo, có lợi cho phía CS. Tuy lộng hành đến thế, nhưng hễ ai đụng đến bọn này là hầu như bị đánh hội đồng, cho nên chẳng ai dám đụng đến cái lông chân của chúng! KHI DÁM SO GĂNG VỚI TRUYỀN THÔNG MỸ, TRUMP DƯ BIẾT LÀ DÂN MỸ SẼ CHO ÔNG LÀ NGƯỜI DÁM NÓI, DÁM LÀM VÀ DÁM “CHƠI” ĐẾN CÙNG, CHO NÊN ÔNG KHÔNG NHỮNG ĐÃ CÓ NHỮNG FAN TRUNG THÀNH TRƯỚC ĐÂY MÀ CÒN LÔI THÊM MỘT SỐ CỬ TRI BẦU CHO ÔNG TRONG NHIỆM KỲ TỚI.

    Chính trị Mỹ lúc nào cũng đầy kịch tính! Shakespeare từng nói: “The world is a stage, and everyone on it are merely players!”.

    Không đâu có thể tìm ra thí dụ điển hình và chính xác với phát biểu này hơn sân khấu chính trị Mỹ.

    Xét cho cùng thi từ xưa đến nay, những diễn viên trên sân khấu này đã khéo ăn rơ dàn cảnh với nhau để diễn tuồng thật xuất sắc! Màn diễn gần đây nhất là TT Bush với Chiến tranh Iraq lần 2 (năm 2003). Lần CT ấy, đảng DC chống đối ồn ào, đảng CH cử Tướng Powell ra điều trần, tưởng sẽ không có chiến tranh, rốt cuộc chiến tranh vẫn xảy ra. Ai cũng tưởng đảng DC là phe bồ câu, ngờ đâu khi TT Obama lên nhậm chức mới thấy cả hai đảng đều là diều hâu, đảng DC còn diều hâu hơn cả đảng CH mới nói! (Vừa lên nhậm chức TT Obama đã cho điều 110,000 quân qua Iraq để dập quân khủng bố, dù đã lên lịch là sẽ rút quân cuối năm 2011!).

    Tôi cho rằng, những động thái ồn ào của TT Trump thật ra cũng chỉ là một màn trong vở trường kịch không bao giờ dứt trên sân khấu chính trị Mỹ

    • Đính chính: động thái diều hâu của TT Obama đã thể hiện qua việc “triển hạn rút 110,000 quân tác chiến ra khỏi Iraq” 10 tháng, tức là sẽ khởi sự rút quân ngày 31/08/2009 thay vì ngày 30/06/2008 như TT Bush dã thỏa thuận trước đó, chứ không phải “điều thêm 110,000 quân đến Iraq” như đã viết ở trên. Xin cáo lỗi cùng quí bác.
      Nguyên nhân đã được TT Obama công bố trong bài diễn văn đọc tại căn cứ Thủy Quân Lục Chiến Lejeunne ngày 27/02/2009: Mục đích của sự triển hạn này là để quân đội Mỹ có đủ thời giờ “huấn luyện, trang bị và cố vấn cho Lực lượng Bảo an Iraq” (training, equipping, and advising Iraqi Security Forces).
      Không biết các chú GI Mỹ đã “huấn luyện, trang bị và cố vấn” cho binh sĩ Iraq ra sao mà ngay sau khi chú Sam rút quân, hầu như những vũ khí này lọt hết ngay vào tay giặc cờ đen ISIS để chúng làm mưa làm gió cả vùng này từ đó đến nay.

    • “TT Trump vốn có biệt tài tạo cơ hội. Những màn cắn cấu nhau giữa ông và truyền thông Mỹ xét ra vẫn chưa có ai làm hại ai, từ uy tín cho đến tài chánh. Không những thế, phải nói rằng, những màn cắn cấu này làm cho hai đấu thủ cùng có lợi, nếu không muốn nói là cả hai đều thắng lớn!”

      Thưa bác Luận,
      Đúng vậy, chúng ta chỉ nhìn bề ngoài và bàn về mặt nổi nhưng quyền lực ngầm ở Mỹ thì rất ghê gớm, đặc biệt giới truyền thông được họ backup để hướng dẫn dư luận. Chỉ giới tư bản gộc và chính trị gia gộc của chính trường Mỹ như Trump mới hiểu rõ, nhất là trong thời điểm chết sống với Tàu vào lúc này ảnh hưởng cả toàn thế giới, đặc biệt đối với tình trạng của VN mình.
      Bác Luận có thể vào BBC news xem: “Giải mã mưu chước Tôn Tử của Trump với truyền thông” của tiến sĩ Nguyễn Tiến Hưng, để biết thêm.

BÌNH LUẬN

Please enter your comment!
Tên