Sạch ngữ âm

20
Ngoài Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ, còn tân Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói ngọng

Nếu bạn ngọng lờ-nờ và làm nghề đầu bếp, ra chợ hỏi mua cá nóc, cuối cùng vẫn xách cá lóc về nhà, thì không có gì thật sự đáng báo động. Song nếu bạn kiêm cả bồi bàn tiếp khách thì câu chuyện đã khác. Trừ khi bạn trưng biển “Ở đây có nói ngọng” mà quán vẫn đông thì xin chúc mừng, có khi bạn còn được lên CNN và trở thành một địa chỉ du lịch như bún mắng cháo chửi; đóng góp của Việt Nam cho thế giới là những ngóc ngách độc đáo như vậy. Còn lại, nếu khách nhất định cá lóc và bạn khăng khăng cá nóc, rồi lời qua tiếng lại, mày định đầu độc bố mày hử, rồi nước bọt văng tới đâu dao văng tới đấy, rồi báo chí giật tít “Án mạng vì món cá nhầm tên” – chậm nhất đến đây, là một cái thây, bạn sẽ muốn kiếp khác đầu thai thành loài gì cũng chấp nhận, miễn lờ-nờ không lẫn lộn.

Tôi sinh ra và lớn lên ở Hải Dương, một trong những thánh địa của tôn giáo nờ cao nờ thấp. Bây giờ người ta phong nó thành sự đa dạng ngữ âm vùng miền, thành phương ngữ, thổ ngữ gì đó và sẵn sàng tuốt dao bảo vệ nó trong những cuộc thánh chiến nho nhỏ. Cha mẹ tôi không được cấp tiến, khoan dung như thế. Cấm tiệt con cái a dua môi trường. Không nghe thì nọc ra giường. Roi chẳng bao giờ chạm vào mông, song sự cương quyết của phụ huynh khiến đàn con răm rắp học giọng đài phát thanh thay vì giọng hàng xóm. Tôi đánh mất đặc sản ngữ âm địa phương và không thấy mình nghèo đi, cũng không thấy những người bảo tồn đặc sản ấy tự hào về một đóng góp nào cho sự giàu có của tiếng Việt. Ngược lại, họ chỉ khổ sở bởi cái di sản bất đắc dĩ ấy, tiếng Việt chẳng keo kiệt với những tình huống éo le. Khi họ bảo rằng trời lồm mình làm lông lên no nắng, hay nâu nâu họ đi nạc, bạn có đủ tế nhị để không kín đáo nhếch mép? Đủ rộng lượng để chấp nhận một giáo viên môn toán cứ nũy thừa và nôgarit mà dạy? Một giáo viên môn sử cứ từ Nạc Nong Quân đến Ný Trần Nê? Một giáo viên môn văn cứ “Cỏ lon xanh tận chân trời“? Chậm nhất, đến “Lao lao dòng lước uốn quanh“, “Dùng dằng lửa ở lửa về” và “Lách tường bông niễu bay sang náng giềng“, bạn sẽ phải lờ mờ – hay nờ mờ cũng đáng khoan thứ? – nhận ra rằng căn cứ vào vị trí thiêng liêng – hay thiêng niêng cũng chưa chết ai? – của tác phẩm này, “Truyện Kiều còn, tiếng ta còn. Tiếng ta còn, nước ta còn“, thì ngọng lờ-nờ là một cách vô tình làm mất nước.

Đến lượt mình, tôi còn khắc nghiệt hơn hai đấng sinh thành. Tôi không kết bạn với người mắc cái tật khốn khổ nói trên. Tình bạn thậm chí có thể sống sót trong đống tro tàn của các chiến tuyến tư tưởng, song lại dễ cháy rụi bởi một chất xúc tác có vẻ hiền lành như ngọng lờ-nờ. Thuở trẻ có lần tôi phải lòng một chàng trai. Lỗi duy nhất, như thể để nêu bật sự hoàn hảo, là chàng lẫn đúng hai cái phụ âm chẳng họ hàng gì với nhau ấy. Không như mọi cách phát âm lệch chuẩn khác, ngọng lờ-nờ là một đột biến ngữ âm vô lý mà chức năng duy nhất là làm mất định hướng, làm nhiễu tư duy, làm hại ngôn ngữ, làm khổ chính tả, làm tội cái lưỡi và làm ô nhiễm môi trường âm thanh. Tôi đã nhặt nhạnh nhúm lý trí còn lại khi người ta yêu để bỏ chạy. Tôi có thể sống như thế nào đó cạnh một người biến tất cả lờ cao thành nờ thấp hoặc ngược lại, dù không chắc cái tai của mình có còn sống không. Ít ra, đó là người nhất quán. Nhưng với một người lờ nờ bất nhất thì chịu. Nói ngọng, viết ngọng và nghĩ ngọng là bộ ba khăng khít. Ngôn ngữ là phương tiện và biểu hiện của tư duy. Làm sao có thể tư duy bằng một ngôn ngữ đầy lẫn lộn, dễ dãi, buông thả, vô phương hướng, vô tổ chức, vô ý thức, vô nguyên tắc, vô trách nhiệm như vậy?

Lẽ ra toàn bộ công chức nhà nước cũng như khối viên chức trong các ngành giáo dục đào tạo và truyền thông phải đạt tiêu chuẩn sạch ngữ âm ở mức không cản trở giao tiếp và không gây phản cảm, tối thiểu là không nhầm lẫn lờ-nờ. Ở nhà họ lên giường hay nên giường, ngoài đường họ lái xe hay nái xe Lexus hay Nexus, đi du lịch hay du nịch họ “hê-lô” hay “hê-nô”, họ diện đồ Louis Vuitton hay Nouis Vuitton, họ khấn vái thần linh hay thần ninh, chơi ten-nít hay ten-lít trong các câu lạc bộ hay câu nạc bộ, thích ăn lòng lợn hay nòng nợn, sau mấy ly bia hay ny bia giao lưu hay giao nưu bạn hữu họ có thể khen hay chửi Tổng thống Đo-nát Tờ-ram hay Đo-lát Tờ-ram, tưởng nhớ hay oán trách một thời Liên Xô hay Niên Xô, lo ngại hay no ngại cho thềm lục địa hay thềm nục địa của đất nước hay đất lước…, tất cả những tự do lựa chọn đó không ai can thiệp. Đa dạng muôn năm. Ở đất nước này, trừ đa dạng tư tưởng và đa nguyên đa đảng, còn lại ai muốn đa gì thì đa, đa thê thậm chí được ngưỡng mộ. Song ở cương vị chính thức thì khác. Không thể xuê xoa coi lỗi phát âm là chuyện nhỏ, bởi tính chính danh của mỗi chức vụ trong bộ máy nhà nước trước hết được thể hiện bằng sự tôn nghiêm. Tất nhiên công lý có phần hài hước khi thẩm phán nói ngọng. Tất nhiên nền giáo dục có phần lố bịch khi Bộ trưởng Bộ Giáo dục “nuôn nuôn” nói về “chất nượng“. Và tất nhiên những viễn kiến của ngôi sao chính trị đang lên, Bộ trưởng Thông tin Truyền thông, khó được coi là nghiêm túc, khi ông cứ “nời giải Việt Nam” cho bài toán Việt Nam trong “nàn sóng internet thứ ba” mà diễn thuyết.

Thử hình dung, Hồ Chủ tịch đọc “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến” tháng 12 năm 1946 không phải bằng giọng truyền cảm và chuẩn xác – nếu không muốn nói là lý tưởng về ngữ âm -, mà níu nô: “Chúng ta thà hi sinh tất cả chứ không chịu mất lước, nhất định không chịu nàm nô nệ… Việt Lam độc nập và thống nhất muôn lăm! Kháng chiến thắng nợi muôn lăm!”. Tôi tin rằng quốc dân sẽ bò ra cười, quên cả xách súng, gươm, cuốc, thuổng, gậy gộc đi cứu nước; Điện Biên Phủ sẽ không xảy ra, lịch sử Việt Nam sẽ là một lịch sử khác. Lịch sử thế giới cũng sẽ là một lịch sử khác, nếu Quốc vương nước Anh George VI. không dày công tập luyện, khắc phục tật nói lắp bẩm sinh, để phát đi lời tuyên chiến hùng hồn với Đức Quốc Xã tháng 9 năm 1939.

Còn lại câu hỏi, vì sao dàn lãnh đạo cao cấp hiện nay ở Việt Nam ngọng lờ-nờ như chưa bao giờ được ngọng, như không có chút sĩ diện nào để mất, như đang đặt nền móng cho ngôn ngữ hạ đẳng của giới thượng lưu mới? Trong một môi trường bẩn toàn diện, sạch ngữ âm có lẽ là xa xỉ, thậm chí vô nghĩa.

Phạm Thị Hoài (baotreonline)

20 BÌNH LUẬN

  1. Quả thật ca sĩ Hùng Cường có hát nhạc sến thật , và chỉ mình mình hát bài “ ông lái đò “ thật . Nhưng không phải chỉ có “ dân ruộng “ mới nghe nhạc sến mà có “ dân ruộng “ không nghe nhạc sến và có khi dân không ruộng cũng nghe nhạc sến và dân ruộng không nghe nhạc gì cả … đó các “ kỹ thuật “ để lý luận . Tức là chữ “ suy ra “ , nó có thể nặng nhẹ , xa gần , nhanh chậm , một chiều – hai hay nhiều chiều . Cho nên cái cách viết «  programming «  trong «  computer nó dạy cho người ta hiểu vấn đề đầy đủ hơn là vì vậy .

  2. Cứ nhìn nhà báo Khai Đào nổi nóng với Vô Kỷ ở phố Bolsa : Vô Kỷ thì nói là với chữ “ nếu “ tông có thể nói : nhà báo Khải Đào là một kẻ hiếp dâm !! Mà nhà báo Khải Đào thì lại nói: ông nhục mạ tôi !! Là vì Ngô Kỷ dùng logic toán học nên dùng chữ nếu có thể bỏ Paris vào trong cái lọ ; và NK lấy thí dụ đó để ông này thấy liền . Nhưng ông nhà báo này quen nói lễ phép kiểu miền Bắc là : có phải không ạ ?

  3. Trong kinh tế nó gọi là bell shaped , tức 70% ở mức trung bình , hay là dân thường ( nôm na là hiểu ít , nói ít hoặc là hiểu nhiều , nói nhiều ; nhưng mà nó vẫn có 15% ở top và 15% ở bottom : hiểu ít , nói nhiều hay là : hiểu nhiều , nói ít . Ông Trần văn Hương chỉ bắt đầu nổi tiếng từ khi ông đi xe đạp để làm đô trưởng ở Sài Gòn . Giới khoa bảng của Hà nội , tất cả đều hiểu cộng sản là gì , ít nhất là qua phim “ chúng tôi muốn sống “. Chỉ trừ có giáo sư Vũ văn Mẫu là ông ngoại trưởng cạo chọc đầu để phản đối cố tổng Ngô Đình Diệm , sau đó ông này ở lại để đón cộng sản !
    Lại vừa thấy có kẻ dắt chó đi ngang ! ( trong shoppings center này !! Chả hiểu có phải CIA nó injecter cái Coronavirus cho Trung cộng để nói : «  bon nouvel an ! » hay không ?! Sao lại xảy ra đúng vào dịp tết ?! Lạ nhỉ ?! Vous écoutez moi bien !!

  4. Người ta không ghét người Bắc vì mấy tiếng nói ngọng.
    Mà ghét họ vì cái thói bố-láo mất dạy.
    Nói về lưu-manh, đễu cáng, lật long, dối trá thì miền Bắc cao hơn miền Nam một cái đầu.
    Lãnh-đạo miền Nam như Nguyễn Văn Thiệu, Dương Văn Minh, Trần Văn Hương, Nguyễn cao Kỳ mà so với Minh, Duẫn, Đồng, Giáp, Chinh thì như Tiểu-học so với Đại-học.
    Nô-tài Trọng Lú nói rất đúng:
    “Nãnh-đạo phãi nà người Bắc có ný-nuận”.

  5. Khi tôi đọc cái ” còm ” có tên là : “điếc hay ngóng , ngọng hay nói ” ; tôi đã tự hỏi : ai mà gớm thế !! Giờ tôi mới hiểu , tác giả chính là ” dân chơi lăng cha cả ” !! Thảo nào hồi trước 1975 , có dân chơi cầu ba cẳng , dân chơi cầu ông lãnh … , tướng cướp Bạch Hải Đường … made in Ba cụt , Bình Xuyên , Bảy Viễn … Hãy nhìn dân chơi anglais khi mà nói thiệt thì 39 mạng chết trong container !! còn cái này là ” dân thiệt , nói chơi “!

    • Bớt khùng chút xíu đi Bi bô để người khác đỡ chia buồn với cái “sướng” của nhà thầy.

  6. Sạch ngữ âm nghĩ là sạch ,không còn ngữ âm (như sạch bóng quân thú)
    Sach ngữ âm nghía là giạt savon ,máy giật cho ngữ âm sạch sẻ ,sáng láng (không dơ).Nhưng nếu hiểu theo nghĩa của chư sạch này thì phải việt NGƯ ÂM SẠCH mới đúng cách viết của người Việt Viết như trên là theo Tàu ,,,Ngữ âm (phoneics ) thì không sạch không nhớp mà chỉ là nói và viết đúng hay sai mà thôi.
    Nói như dân Bắc ,phung ngọc nhạ ,bùi hiễn là phát âm sai chó .Họ không phân biệt được chử s/x ch/tr/d/gi ch/tr/t n/l . Cho nên ngày 30/4 VC đi loa trong dân miền Nam ” Đồng bào đừng NO ,đã có chúng tôi NO ”Người ta hỏi nhau là sao tụi nó được NO mà dân không được NO vậy ?
    Cũng như tân tới bây giờ ,người Bắc vẫn kiêu hảnh như BH ,lây tiếng Bắc làm tiêu chuẩn đẻ khi hăn nói ra ,cả nước đều Cười ngặt ngoẻo.Mà lạ .nói đã SAI mà viết cũng SAi luôn mà họ đều có học vị cao Tiến sĩ .phó tiến sĩ nước ngoài cả .Tệ hơn là đã sai ,còn phách lối là đòi lấy tiếng nói miền Bắc làm tiêu chuẩn cho cả nước ! …

  7. Theo tôi nghĩ. Bài viết chỉ hàm ý Bắc Bộ Phủ ngày nay nắm toàn quyền sửa đổi và phát âm tiếng Việt.

    Nhưng người nắm quyền về giáo dục tại Việt Nam lại quá ít kiến thức, nếu không nói rằng “vô giáo dục” .
    Những người thiếu kiến thức như vậy thì làm sao có chương trình dạy dỗ chính đáng cho giới trẻ Việt Nam được?! … Họ chỉnh đổi cách đánh vần và phát âm theo lối Trung Hoa, mặc dù người Việt có ngôn ngữ 50 phần trăm từ chữ Nôm và chữ viết theo hệ thống Latin do người Pháp áp thể.

    Chúng ta không nên có định kiến tiếng Bắc, tiếng Trung, tiếng Nam!

    Đó là tiếng Việt Nam! Dù giọng nói ra sao thì chúng ta đều chung dòng giống và là người Việt.

    • Cả ba miền đều có phát-âm sai chánh-tã.
      Nhưng tại sao mọi người chĩ trêu ghẹo người Bắc?
      Là vì người Bắc tánh-tình không tốt, nên ai cũng ghét.
      Dưới đây là vết lọ của ba miền.
      Nam:
      Bắt con cá “gô” bõ “dô gổ”, nó ” dẫy gồ-gồ, gẹt-gẹt”.
      Nhà “dăng” “diết” tiểu “thiết”.
      Bắc:
      Con “tâu tắng”, bụi “te túc”, con “nợn” ăn “lo” béo “tòn tùng tục”.
      Trung:
      Tộ A “đụ chưa”? tộ B “đụ chưa”?
      “Đụ rồi thì kẹo ra bện xục cạt”.
      Tánh-tình người miền Bắc đáng bị lên án, chứ không phãi vì vài tiếng nói ngọng của họ.
      Má tôi cũng:
      Cái “lồi” “lấu” cơm, “nong-đong, nặn-nội”.
      Nhưng khi ở chung với người Nam, má tôi sữa rất nhanh.
      Tên Nhạ với tên Hùng là trí-thức, nhiều năm học-hành mà không sữa được thì tệ thật.
      Có lẽ hai đứa nó không làm việc chung với người miền Nam chăng?
      Hai tên ngoan-cố cỡ bự này, đáng đễ cho người ta ‘đào ông, bới cha’ cho chúng nó sáng con mắt ra.

      • Năm 63 ,giết xong TT Đệ I VNCH,có phỏng vấn tren radio 3 cô gái Bắc.Họ tự giới thiệu “Chúng EM NÀ người Hà LỘI”. Dân đang lo lắng ,lắng nghe radio ,tới đây bổng bất cười khan .Kẻ cả mấy Ông trí thức HN đang nghe radio
        Nói sai hì nhiêu .Nam Bắc Trung gì cũng có .Nhưng tùy vùng miền .Có người nói là do nước uống là do bắt chước nhau ,nhái giọng cuối cũng thành cái tật không sửa được. Ở Nam hay nói chung từ vỉ tuyến 17 trở vô vùng QG ,dú phát âm sai ,nhưng những người có học VẪN viết đúng ,bởi lý dó giản dị là người sai bắt chước cái đúng của người đẻ khỏi bị cười và được giáo viên luyên âm từ lớp mẩu giáo. Họ không nói lẫn L và N ,chử R vag G ….và nhiều chử khác .
        Cũng như viết không sai !
        Năm 75 một số dân Nam tập két rở về Nam nói giọng Bắc lo lớ :Ông chưởng (TT trưởng)thủ chưởng và chử tr nếu không phát âm là ch thì cung chỉ còn chử t…(ông tời). Xem bạn tre trên đài TH Ca thì sẻ tháy họ khong phát âm đúng chử tr (bỏ mất r)….
        Ông BH lên tiếng bênh vực cho cái chử đổi mới của Ông ta mà có người cho là ăn cắp một phần phiên âm Việt cho người Mỹ đọc trong tự diển Việt-anh của NV khôn (ông ta có thời làm phó Trường SP Qui Nhơn ,noi có thư viện vn khá đầy đủ)kết hợp vói mẩu tự TQ nghiên cứu đẻ đổi chữ Tàu theo la tinh …
        Ngoài ra cuốn Đai tự Điển VN do Hà Nội xuát bản thì hầu hết là chử Bắc dùng ,còn các chử các miền là phương ngữ hay thổ ngử . Điều này cũng khiến nhiều người bất bình …
        Cho nên nếu mấy tên ngoan cố ,nói sai không sửa thì dó là vì từ nhỏ học trong rừng ,học lớp BDHV …kẻ biết năm ba chử truyền lại cho 1,2 chử .Biết chử ,đọc được gọi là CÓ HỌC .Năm 54 về Hà Nội bọn chúng được cho qua Nga Tàu học tiếng Anh…cho nên KHÔNG NGẠC NHIÊN khi tiếng Việt không “nắm ” vững mà đòi “cải cách tiếng Việt ….ngọng nghịu làm trò cười cho cả nước ….

        • Xin báo cáo,
          Người sinh ra và lớn lêntrong khu vực nói ngọng bị bắt buộc phải nói…ngọng để….thừa tự. Nó là văn hóa…làng. Không nói ngọng giong theo kieu “nước chảy về nguồn” là bỏ mẹ với cô bác. Nó còn là giấy căn cước ( chỉ để nhận bà con). Hiện tại nhiều cơ quan có chương trình: thằng ngọng A dẫn đồng hương ngọng A+ vào cùng chỗ làm. Mỗi lần họp nà nghe muốn lá thở nuôn!

  8. Đã vậy thì qua Mỹ giả vờ quên chuyện kế hoạch hành quân cần chữ ký đi ; đằng này lại nhắc lại chuyện đó !

  9. Ở miền nam mà đậu xong Tú tài một , tú tài đôi là nghĩ đã đủ để “ tung hoành ngang dọc rồi ! Cho nên nó mới đưa đến cái chết của cụ cố tổng thống NDD.
    Nhưng mà những kế hoạch hành quân Mỹ mà đưa thì ký liền . Cãi lạng quạng nó cúp viện trợ thấy mẹ .

  10. Cộng sản nó vào nam , nó cạo láng cóng hết . Đó là cuộc đại chiến giữa bên nói ít hiểu nhiều và nói nhiều hiểu ít !! Hơi đâu mà dính vào cuộc đại chiến này .

  11. Tụi việt cộng dzô chi miền nam nó “ cạo láng cóng “ hết trơn hết trọi để cho người ta phải nói : cột đèn mà đi được cũng đi ! Kỳ quá hà ! Bây giờ lại nghe nói phe trọng lú ( bắc cờ ) chơi phe Nguyễn tấn Dũng ( nam cờ ) . Phe nói ít hiểu nhiều đại chiến với phe hiểu ít nói nhiều mới vui !!

  12. Anh Bố Buồi mới di-cư vào Nam.
    Buổi tối, trong trường học dùng làm trạm tiếp-nhận tạm-thời trong 3 tháng học-sinh nghĩ Hè, nằm trên chiếc vỏng bằng bao bố, anh Bố Buồi nhìn mái nhà mà mơ về cố-hương.
    Chợt có con tắc-kè núp trong kẹt tắc lưởi vài cái rồi kêu lên 3 tiếng:
    – Tắc kè…Tắc kè…Tắc kè…
    Anh ta nhõm ngay dậy ngạc-nhiên:
    -Quái, mình mới vào, mà nó đã biết ngay mình là Bắc Kỳ. Lạ thật!

  13. Có ông già đứng tựa lan-can bến Bạch Đằng đễ hóng mát, hay hóng gió cũng vậy.
    Loay-hoay thế nào mà ông ta rơi tõm xuống sông.
    Hoãng-hốt, ông ta kêu cứu rối-rít:
    Kíu con với, các ông ơi…con không biết bơi…Các ông ơi…Kíu con với, con không biết bơi…
    Có anh thanh-niên đi ngang qua, thấy vậy anh ta nhãy ùm xuống nước, vớt ông già lên bờ.
    Anh thanh-niên vừa đặt ông ta dựa vào gốc cây, dù chưa kịp hoàn-hồn nhưng ông ta đã vung tay phều-phào:
    -May quá! Không có chúng nó thì ông chết mất…Mả bố cái bến Bạch Đằng này hại ông suýt chết.

    • Trong vòng vài phút là từ “con” lên…”ông” liền, hoặc ngược lại thì mới có thể làm chính trị chớ!

  14. Ối nói về cái đám Bắc kỳ cục này nói chuyện đến mai cũng không hết chuyện vừa lỳ vừa kỳ.Bắc nào cũng vậy,45,54 hay 75 đều có cái mẫu số chung:đang ngồi yên bổng nhiên giật cái đùng nói bậy để thiên hạ chửi cái bum té chúi nhủi! Điển hình là Bắc kỳ Nguyễn Ngọc Ngạn.Nói tóm lại người Bắc không kỳ cục ( nói ngọng,đi đâu cũng muốn làm ông nội, muốn chơi trội,…)thì không phải là người Bắc !

BÌNH LUẬN

Please enter your comment!
Tên