S.T.T.D Tưởng Năng Tiến – Một người Việt tên Dang

4

Tên đúng của ông có thể là “Đăng,” “Đặng,” “Đằng,” hay “Đáng,” hoặc “Đang” (Việt Ngữ không có từ “Dang”) nhưng tôi không dám chắc vì chỉ được biết qua một bài báo bằng tiếng nước ngoài (“Han ble smuglet inn i Norge i et bagasjerom. Et halvt år senere ble han pågrepet på en hasjplantasje”) đăng tải trên tờ Aftenposten, phát hành từ Na Uy, vào ngày 27 tháng 8 năm 2021.

Bản tiếng Việt (gồm 4371 từ) của dịch giả tên Trang, xuất hiện trên FB Que Toi mấy hôm sau đó. Xin được tóm lược :

“Dang” cho biết quê anh là làng chài Đô Thành, thuộc miền Trung Việt Nam. Từ nơi đây, nhiều thanh niên Việt Nam đã đi lậu trong các xe container xuyên qua Trung Quốc, rồi vượt biên giới vào Nga (Russland), trước khi trở thành nhân công lao động giá bèo hoặc gái mại dâm ở các thành phố Châu Âu.

 Trên hành trình dài 11.660 km đến Na Uy, “Dang” trốn trong một thùng container sau xe tải. Đến ngày hôm nay, anh vẫn còn ám ảnh trong giấc mơ về những điều khủng khiếp mà anh đã thấy trên tuyến đường đó…

 Ô nhiễm môi trường, đánh bắt cá quá mức và bất hợp pháp, công nghiệp hóa ngày càng phát triển đã dẫn đến tình trạng rất khó khăn cho ngành ngư truyền thống ở Việt Nam. Đối với đại gia đình của “Dang”, giải pháp cuối cùng là gửi cậu con trai lớn nhất trong một chiếc container đến Tây Âu. “Dang” cho biết gia đình đã phải thế chấp căn nhà và bán tất cả những gì đáng giá để trả tiền cho nhóm buôn người.

 Tôi ra đi để tìm một cuộc sống tốt hơn. Nhưng nếu tôi biết trước kết quả thế này, tôi thà chọn cuộc sống một ngư dân nghèo. Theo “Dang” biết, gia đình đã thỏa thuận giá 25.000 USD với nhóm buôn người. Và đã trả trước một nửa.

“Dang” – người đàn ông 25 tuổi – kể lại cuộc hành trình phải đi xuyên qua Trung Quốc, Nga, Latvia, Belarus (Hviterussland) và Ba Lan. Theo “Dang”, chiếc container mà đoàn của anh đi chỉ có hai lỗ thoát khí nhỏ. Họ phải tiểu tiện và đại tiện trong một túi nhựa lớn.

 

Tháng 2/2021, “Dang” bị kết án 2 năm tù và phải bồi thường gần 100.000 kroner cho một công ty điện lực của Na Uy vì đã ăn cắp điện để trồng 649 cây cần sa. Bản án được giữ nguyên tại Tòa Phúc Thẩm Eidsivating vào tháng 6/2021, nhưng được giảm xuống còn 1 năm 9 tháng.

 

Ngày 19 tháng 8/2021, Tòa Án Tối Cao Høyesterett đã bác đơn kháng cáo của “Dang”. Luật sư biện hộ Audun Helgheim nói rằng họ sẽ kháng cáo vụ việc lên Tòa Án Nhân Quyền Châu Âu. Câu hỏi chánh và gây tranh cãi ở đây là: “Dang” là tội phạm hay nạn nhân!?

 

Tòa án quận Gjøvik viết trong bản án từ tháng 2: Tòa án căn cứ theo yếu tố bị cáo, sau khi đến Na Uy, ít nhất là bởi bị lạm dụng hoàn cảnh bí thế của mình, đã bị buộc phải trồng cần sa. Điều này dẫn chứng cho thấy bị cáo là nạn nhân của nạn buôn người”…

 

UDI (UtlendingsDIrektorate) đã xét đơn theo lời khai của “Dang”. Trong giấy phép cấp cho anh được cư trú tạm thời tại Na Uy (midlertidig oppholdstillatelse), viết là họ tin rằng có thể lý giải được là anh đã bị hại trong vụ buôn người.

 

Rosa, một tổ chức hỗ trợ những người có thể là nạn nhân tệ nạn buôn người, cũng tích cực trong vụ án của “Dang”. Mildrid Mikkelsen của hội Rosa cho rằng việc bỏ tù một người cùng lúc với việc điều tra xem người đó có phải là nạn nhân buôn người là điều chúng ta cần phải suy ngẫm…

 

Điều “Dang” lo sợ là anh sẽ bị trả về Việt Nam. Luật sư biện hộ Audun Helgheim cho biết: Về Việt Nam, anh có nguy cơ bị thủ phạm ám hại, do những gì anh đã khai… Tương lai ở Việt Nam của người đàn ông trẻ Việt Nam này, là một sự mịt mù. Nếu tôi về nhà, có lẽ tôi sẽ bị giết. Và ở đó, tôi cũng không còn gì. Trong cuộc thẩm vấn với cảnh sát vào ngày 22 tháng 6 năm nay, “Dang” nói anh như một người đã chết: Tôi không còn gì để sống nữa. Tôi chỉ ước ao có thể gặp lại mẹ một lần.

 

Câu nói thượng dẫn bỗng khiến tôi nhớ mấy câu thơ của Huyền Chi, và bản nhạc Thuyền Viễn Xứ của Phạm Duy: Nhìn về đường cố lý cố lý xa xôi/ Đời nhịp sầu lỡ bước bước hoang mang rồi …/ Mẹ già ngồi im bóng mái tóc tuyết sương/ Mong con bạc lòng …

Không biết có bao nhiêu bà mẹ Việt Nam vẫn đang ngồi tựa cửa mỗi chiều, và bao nhiêu thanh niên thiếu nữ từ xứ sở này đã “lỡ bước hoang mang” trên con đường lưu lạc. Điều an ủi duy nhất cho những kẻ tha phương cầu thực là không hề có một lời lẽ, cử chỉ, hay thái độ miệt thị nào từ người dân (cũng như từ những cơ quan hữu trách) ở nước ngoài.

Sáng sớm hôm 23 tháng 10 năm 2019, dân Anh vừa mở mắt dậy đã nhận được thông tin khiến ai cũng phải bàng hoàng: cảnh sát mới phát hiện ra 39 thi thể người Việt nằm chết trong một cái container tại khu công nghiệp Waterglade!

Họ phản ứng ra sao?

Không một lời than phiền, không một câu trách móc. Sau khi biết rõ sự việc, họ bầy tỏ sự thương cảm bằng cách lặng lẽ mang hoa tưởng niệm đến nơi đặt xác nạn nhân. Ngay sau đó, họ tổ chức cầu nguyện cho linh hồn của người quá cố. Rồi họ sắp xếp những chuyến bay để đưa tất cả thi hài của những kẻ xấu số trở về quê quán, và đích thân vị đại sứ Anh ở Việt Nam – ông Gareth Ward – đã đến tận nơi để chia buồn.

Người Na Uy bây giờ cũng thế. Từ luật sư, toà án, nha ngoại kiều, và các cơ quan thiện nguyện của họ đều chia sẻ một nỗi băn khoăn chung:“Dang” là tội phạm hay nạn nhân!?”

Có lẽ cả hai nhưng đồng bào của nạn nhân, tiếc thay, chỉ nhìn ra ông là một tên tội phạm :

  • Kieu Ninh Vaagen : “Nhìn mặt biết gian.”
  • Hoang Nguyen Van: “Nhìn mặt là biết lưu manh, là trùm du đảng, không là nạn nhân.
  • Cuong Le: “Xứ này luật pháp văn minh và nhân bản nên các lão cứ thoải mái lợi dụng quyền làm người rồi khai ra làm sao cho thật đáng thương để được khoang hồng…”

Cá nhân “Dang” thì không hề có một lời biện minh, biện hộ hay biện bạch nào cả. Trong cuộc thẩm vấn với cảnh sát vào ngày 22 tháng 6 năm nay, ông chỉ nói: “Tôi không còn gì để sống nữa. Tôi chỉ ước ao có thể gặp lại mẹ một lần.”

Nỗi “ước ao” nhỏ bé này lại khiến tôi liên tưởng đến đôi câu đối thoại (giữa hai người đồng cảnh, từ hai phòng giam sát cạnh nhau, tại nhà tù nào đó ở Âu Châu) trong truyện ngắn của một nhà văn Việt Nam ở Na Uy:

Tuyết ho, tôi xót ruột. Ho xong, nó nói:“Em mơ còn nằm trong cái xe thùng chở em sang đây. Ðứa con gái nằm ngay bên cạnh em chết ngạt.”

 “Chết!?”

“Chết. Bị nhốt trong thùng xe hai ngày hai đêm. Khi bọn đầu gấu mở cửa xe ra, thấy bốn người chết từ bao giờ. Con ấy thân với em nhất. Chúng em đã từng chia phiên nhau kề mũi vào cái lỗ nhỏ để thở.

Thương hại nó hay nhường cho em thở lâu hơn. Dọc đường nó cứ đòi về, không muốn đi nữa. Nhưng em biết về thế nào được với bọn đường dây. Nó mà sống sót cũng bị đường dây hành tới chết về cái tội đòi về… Anh có nghe không đấy?”

“Nghe rõ cả.”

“Nó nói khổ đều quanh năm chịu được, dồn vào một ngày thì chết. Anh nghĩ có đúng không?”

“Chắc đúng.”

“Mẹ nó bán ruộng, bán vườn để chung tiền cho nó đi, cứ mong nó mang đôla về chuộc đất, xây nhà như những người có thân nhân Việt kiều. Bây giờ nó chết, chưa kịp nhìn thấy tờ đôla xanh. Trước khi chết nó tựa vai em lầm bầm ‘Mẹ ơi! Con không muốn làm Việt kiều. Con muốn về nhà. Con muốn cơ cực ở nhà với mẹ suốt đời.’ Giọng nó như đứa trẻ con ba tuổi.” (Tâm Thanh. “Người Rơm”. Thế Kỷ 21, Jul. 2010).

Đối với nhiều người dân Việt thì muốn sống như một ngư dân nghèo nơi vùng biển quê hương (như ông Dang) hay mong “muốn cơ cực ở nhà gần mẹ suốt đời” (như cô Tuyết) e đều chỉ là thứ ước mộng rất xa vời trong chế độ hiện hành.

4 BÌNH LUẬN

  1. [Bà vợ thốt lên một câu :”Tụi nó tham tiền cho chết anh ạ !”]
    Một nhan xét rất thực tế của một người dư dật,không lo cái ăn cai mặc từng ngày.Nó có vẻ không tinh cảm ,thiếu từ tâm ,mất tình nghỉa ,không tình người ,dông bào ,đồng chí ,đồng rận đồng hương đồng khói . Nhưng xét cho cung thì quả đúng như vậy vì 39 thùng nhân hầu hết là con nhà khá giả ,lại thuần sông trong lòng CS ,nhờ đổi mới giàu có dư dả tuy không bằng những kẻ có chức quyền tham nhũng bán nước làm giàu nhưng họ sông cũng sung sương ,ra vẻ tư bản ,phú ông ,có máu mặt trong CĐ mới phất lên sau này ,SƯỚNG hơn thời 53 ,54,thời mà kẻ giàu như họ bị đem ra đấu tố ,bị đối xử khắc nghiệt và mất cả tinh mạng và cả di ăn mày cung không xong cung nghèo như nhau và lại sợ bị bọn CA đâu tố vì liên hệ ,thương xót địa chủ phú nông …
    Cha mẹ của 39 thuyền nhân đã trả cho mổi đứa con của họ bao nhiêu tiền dể tụi buôn người đưa đi chui . Một số tiền không phải nhỏ. Nếu ai đọc sẻ thấy chuyện cô gái viết trên đường đi ,đã khóc lóc đòi vê. Lúc này những người đi chui mới biết là cuộc đời của họ vì một chút tham lam ,đứng núi này trông núi nọ,đưa họ vào chổ chết . Trên đường đi cực khổ gian nan ,thiếu ăn thiếu uống ,lại còn là trò chơi của bọn buôn người : những con vật bị dày vò thân xác ,bị bóc lột xương tủy ,bị đánh đập đã man và nếu trót lọt lại đi làm đỉ ,đi trồng cần sa ,đêm ngủ rừng ngủ bụi vì sợ cs cả quôc gia (Anh) bắt được ,bj tù ,bị trả về nước (cho nên nhân vật trên không muốn trở về VN là vậy).
    Đây cung là trách nhiệm của nhà nước hố lộ tham nhũng an ninh lỏng lẻo đẻ cho tị buôn người làm ăn (không biết có chia chsc như hồi thập niên 75 dân SG đi vượt biển hay không ?).
    Cho nên tỏ ra thương tiếc xúc động mà không có một hành động nào .phản kháng nào hay có ké sách gì đẻ giúp cho người dân biết mà tranh những lầm lạ dẫn tới cái chết và chest luôn cả tấm lòng ,chét luôn cả mơ ước …Và cũng biest được nhà giàu hay ngheo gì cung mốn hoát khỏi VN có ăn hay không cũng cần một xuất ra đi đẻ kiếm tiền hay đẻ kiếm ăn.
    Cho nên nhìn biên giới Mỹ Mể có người nói là Ông 45 làm tăng nhân số đén nay vẫn có người muốn vào Mỹ đẻ kiếm miếng cóm no ,áo âm . Nếu VN ở gân nước My thì tình trạng này cung xảy ra .”ĐÓI đầu gối phải bò” Mà trách ai? Chuyện xảy ra đã lâu có trước và trong thời Obama,và bung phát mạnh mẻ sau khi ông Trump lên ngôi với tuyên bố “hàng rào biên giới” cò trong nướcc Mỹ bắt bớ trục xuất náo loạn cả lên
    Cho nên chăng trách ai rằng khôn rằng dai….

  2. Tổ Quốc vấn khăn tang!

    Con nhà nghèo tỉnh lẻ
    Chữ nghĩa bẻ làm đôi
    Cả một thời tuổi trẻ
    Quanh năm ruộng vườn thôi!

    Cuộc đời lặng lẽ trôi
    Bỗng bom lửa tơi bời
    Quê hương tôi đồng khởi
    Xác người khắp nơi nơi!

    Tôi, trôi theo vận nước
    Trốn chạy bọn bán nước
    Tàn ác với đồng bào
    Kẻ thù chúng nó rước!

    Tận cùng đáy địa ngục
    Tôi đến được thiên đàng
    Dân quê tôi tủi nhục
    Đất nước tôi tan hoang!

    Đang bên bờ vực thẳm
    Tổ Quốc vấn khăn tang!

    Nông Dân Nam Bộ

  3. Tôi về VN ,ra Nha trang ở tại một Mini Hotel ằm trong hẻm,chủ nhân là một người đàn bà ,vụ trưởng một bộ phận trong Bộ ngoại giao. Chồng là Thiếu tướng (đề đốc) Hải quân,cả 2 vợ chồng đều về hưu. Thằng con tai là GS Tiến sĩ dạy ở Hải học Viên Nha trang. Tình cờ tôi gặp họ trong bửa ăn
    sáng.Qua trao đổi câu chuyện về mấy chục người VN chết trong container
    ơ Anh. Bà vợ thốt lên một câu :”Tụi nó tham tiền cho chết anh ạ !”.Tôi sững sờ và bàng hoàng .! Tôi nói với chị,đứng về tình Dân tộc ,câu nói đó hoàn toàn sai.Huống chi chị vùa là cùng quê Thanh-nghệ-Tỉnh với chị
    nửa??” Tất cả im lặng. Dừng lại đó.Không tranh luận! Sáng hôm sau tôi trả phòng và đi chổ khác. Nói ra để bà con biết. DCS là bọn khốn nạn!
    Đừng bao giờ nghĩ chúng nó thương dân.Đúng là bọn côn đồ-thảo khấu!
    như cựu Hoàng Bảo Đại đả nói trong hồi ký !

  4. Ôi! Cái gọi là nước CHXHCNVN “tươi đẹp”, “anh hùng” và là “lương tri của nhân loại” sao mà đau đớn, nhục nhã quá thế này hả Trời?!

    Ù má thằng sob Hồ Quang…(Hồ chó đẻ)

BÌNH LUẬN

Please enter your comment!
Tên