Nhiều triệu việc làm tại Mỹ sẽ không trở lại, dù hết đại dịch

Các nhà kinh tế Hoa Kỳ cảnh báo, hàng triệu việc làm đã bị chuyển đổi hoặc xóa sổ hoàn toàn rất khó có thể quay trở lại sau đại dịch corona, đặt ra nhu cầu lớn về thay đổi nghề nghiệp hoặc đi học nghề mới.

Đại dịch Covid-19 đã gây ra những thay đổi vĩnh viễn về cách thức và nơi làm việc của mọi người. Các doanh nghiệp đang lên kế hoạch cho một tương lai có nhiều người làm việc tại nhà hơn, ít đi công tác hơn hoặc thay thế công nhân bằng robot. Tất cả những điều chỉnh này có nghĩa là nhiều công nhân sẽ không thể làm công việc tương tự như họ đã làm trước đại dịch, ngay cả sau khi phần lớn dân số Hoa Kỳ được tiêm phòng loại vi rút chết người.

Vào tháng 11, nhà từ thiện Bill Gates, người sáng lập Microsoft, đã nhíu mày khi ông dự đoán rằng số lần đi công tác của người Mỹ sẽ giảm một nửa và 30% “số ngày có mặt ở văn phòng” sẽ biến mất vĩnh viễn. Dự báo đó dường như không còn xa vời nữa.

Trong một báo cáo được công bố vào cuối tuần qua, Viện nghiên cứu McKinsey Global cho biết thời gian đi công tác sẽ giảm vĩnh viễn 20% và khoảng 20% ​​công nhân có thể làm việc tại nhà vô thời hạn. Những sự thay đổi này đồng nghĩa với việc các khách sạn, nhà hàng và cửa hàng ở trung tâm thành phố sẽ có ít việc làm hơn; trong khi các công việc tại văn phòng và nhà máy sẽ được tự động hóa liên tục.

Vào tháng 11, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Hoa Kỳ Jerome Powell cho biết: “Chúng ta đang phục hồi, nhưng trong bối cảnh của một nền kinh tế khác.”

Những người thất nghiệp trên toàn nước Mỹ đang bắt đầu phản ứng với những thay đổi lớn này. Theo Trung tâm Nghiên cứu Pew, 75% số người thất nghiệp nói rằng họ đã cân nhắc nghiêm túc việc thay đổi nghề nghiệp hoặc lĩnh vực làm việc của mình. Đó là mức tăng đáng kể so với thời kỳ Đại suy thoái vào thập niên 1930, chỉ có 52% cho biết họ đang cân nhắc một sự thay đổi như vậy.

Susan Lund, người đứng đầu Viện McKinsey Global cho biết: “Chúng tôi nghĩ rằng có một viễn cảnh rất thực tế trong đó rất nhiều kế hoạch tuyển dụng, nhiều việc làm lương thấp trong ngành bán lẻ và dịch vụ ăn uống sẽ biến mất trong những năm tới. Điều đó có nghĩa là chúng ta sẽ cần nhiều chương trình đào tạo và cấp chứng chỉ ngắn hạn hơn.”

Một vấn đề đối với nhiều người thất nghiệp là họ không đủ phương tiện để học lại một nghề mới. Nhiều người đã thất nghiệp trong gần một năm, trợ cấp thất nghiệp và tem phiếu thực phẩm không đủ để chi trả các nhu cầu hằng ngày. Dự luật kích cầu kinh tế đang được tranh luận tại Quốc hội không có mục nào giúp đỡ để được đào tạo lại.

Brad Hershbein, nhà kinh tế chuyên giúp thiết kế và nghiên cứu các chương trình đào tạo lại tại Viện nghiên cứu W.E Upjohn cho biết: “Nghĩ đến những việc cần làm trong sáu tháng sắp tới là điều khó, trong khi ngay bây giờ ta đang cố gắng tồn tại.”

Trường hợp cô Serena Couch, mất việc tại khu giải trí Disney World ở Orlando vào tháng Tư. Ban đầu cô hy vọng mình sẽ được gọi trở lại làm, nhưng nhiều tháng trôi qua, rõ ràng điều đó khó xảy ra. Giờ đây, người phụ nữ 27 tuổi này mỗi ngày vừa tìm việc khác vừa cố gắng học lập trình máy tính bằng cách xem video trên YouTube và đọc blog.

Cô Couch cho biết một tháng được khoảng 500 đô la trợ cấp thất nghiệp, không đủ để trả các chi phí hằng ngày, huống hồ đóng tiền cho một khóa học tại trường, vì vậy “tôi phải học qua các chương trình miễn phí trực tuyến.”

Cô Couch và người bạn trai, cũng bị cho nghỉ việc ở Disney World, đã dọn về sống chung với một người bà con cho đỡ tốn, chiếc xe mua trả góp của cô đã bị nhà băng chủ nợ thu hồi vào dịp Giáng Sinh.

Theo David Autor, một nhà kinh tế tại Viện Công nghệ Massachusetts, phong trào tự động hóa đang tăng tốc trong đại dịch. Ông dự đoán sẽ có ít việc làm hơn trong các ngành bán lẻ, nghỉ ngơi, đại lý xe hơi và nhà máy đóng gói.

“Một khi người ta đã có robot, người ta sẽ không quay lại lối lao động cũ. Một khi người ta đã đầu tư nhiều cho robot, người ta sẽ không muốn đi lùi. Các diễn biến này tưởng chỉ xảy đến trong một thời gian dài, nhưng đại dịch Covid đã thu hẹp lại.”

Tự động hóa công việc thường tăng tốc trong thời kỳ suy thoái, khi các công ty tìm cách cắt giảm chi phí và sử dụng các khoảng thời gian sa thải để thử nghiệm các công nghệ mới. Một số nhà kinh tế dự đoán có thể phong trào tự động hóa sẽ mạnh hơn bây giờ, bởi vì đại dịch buộc các công ty phải tìm cách giảm số lượng nhân viên trong một diện tích làm việc nhất định và sa thải nhiều lao động sẽ cho các giám đốc điều hành một cơ hội duy nhất để đưa robot vào.

Chewy, một công ty cung cấp trực tuyến thức ăn cho thú cưng, đã mở nhà máy đầu tiên hoàn toàn tự động ở Archbald, tiểu bang Pennsylvania, vào tháng 10. Các nhà phân tích từng theo dõi sát công ty này cho biết cơ sở này – một nhà kho xử lý các đơn đặt hàng và đóng gói để giao hàng – chỉ cần khoảng một phần ba số công nhân làm việc tại các kho hàng khác của Chewy.

Andrew Chamberlain, nhà kinh tế trưởng của Glassdoor, cho biết các thông báo tuyển dụng trong những tháng gần đây giúp minh họa những vị trí nào đang nổi và những vị trí nào sẽ nhanh chóng biến mất. Chamberlain đã chứng kiến ​​sự sụt giảm nhanh chóng trong các vị trí trợ lý hành chính, nhân sự, nhân viên dịch vụ ăn uống, tư vấn làm đẹp, người chăm sóc thú cưng, giáo sư, đại sứ thương hiệu và thậm chí nhà trị liệu vật lý.

Khi ngành bán lẻ trực tuyến bùng nổ trong thời kỳ đại dịch, các kho hàng đã tạo thêm gần 115.000 việc làm trong năm qua, tuy nhiên, công việc tại các nhà kho cũng chưa chắc gì lâu bền trước làn sóng tự động hóa, càng ngày giá thành của các thiết bị tự động hóa càng rẻ.

Theo Washingtonpost